محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس هم در نشست علنی دیروز این قوه، اروپا را دچار اشتباه محاسباتی خواند و گفت این قبیل اقدامات، تأثیرات حقوقی گسترده و جدی‌ نخواهد داشت جز آنکه جریان حامی صهیونیزم، بیشتر به دنبال فضاسازی رسانه‌ای برای مرعوب ساختن مردم ایران و کشورهای مستقل دنیاست.
وی تأکید کرد: ما گرایش خطرناکی را در کشورهای غربی به‌ویژه اروپایی‌ها به سمت رفتارهای تروریستی علیه ملت ایران مشاهده می‌کنیم که می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری ایران برای طیفی از اقدامات متقابل بشود. اقداماتی که به گفته امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه می‌تواند تا خروج از ان‌پی‌تی هم پیش برود.

آخرین فرصت برای شورای وزیران اروپا
اما در سطح فعلی تنش، ظاهراً تصمیم نظام بر این است حساب‌شده و منطبق بر عقلانیت و منطق از واکنش‌های هیجانی و تعصبی پرهیزکرده و اقدام متقابل و حقوقی را در دستور کار این مقطع قرار دهد تا فرصت بیشتری به دیپلماسی و مهلت دیگری برای تفکر به سیاستمداران اجرایی اتحادیه اروپا برای اقدام درست و اصلاح مسیر بدهد. طبعاً در صورت سوختن این فرصت گام‌های بعدی و شدیدتر برای تهران در دسترس است.

تله‌ای پیش پای اروپا
پارلمان اروپا با تصویب قطعنامه‌ای که خواستار گنجاندن نام سپاه در فهرست تروریستی شده، در حقیقت در تله لابی صهیونیستی، منافقین و سلطنت‌طلب‌های خارج نشین و جریان‌های معاند نظام و سیاستمداران رادیکال خود افتاد؛ زیرا به باور اکثر کارشناسان، حتی بسیاری از سیاستمداران اروپایی، آن‌ها نه قادرند این مصوبه را اجرایی کنند و نه توان آن را دارند که در میان‌مدت و درازمدت آثار امنیتی، سیاسی، نظامی و اقتصادی آن را تاب آورند. دلیلی که شاید سبب شد اعضای این اتحادیه پیشتر،عاقلانه با اقدام دولت ترامپ در تروریستی نامیدن سپاه همراهی نکنند؛ عقلانیتی که حالا در آن‌ها مشهود نیست. حالا شورای اروپا یعنی کمیته وزیران این اتحادیه به‌عنوان رکن اجرایی این سازمان در نشست امروز خود در استراسبورگ بر سر یک دوراهی سخت و خطرناک قرار دارد که این مصوبه را تأیید کند یا معلق بگذارد.
دولت‌های اروپایی اما به‌وضوح می‌دانند هزینه چنین اقدامی برای آن‌ها تا چه اندازه سنگین و مهم‌تر از آن نه‌تنها بدون عایدی و بهره سیاسی و میدانی خواهد بود، که چه‌بسا چالش‌های امنیتی ناشی از آن خسارت‌ها و ضربه‌های امنیتی و اقتصادی سنگینی را هم به آن‌ها وارد کند. از این‌رو اقدام پارلمان اروپا به درستی آن‌گونه که محمدباقر قالیباف توصیف کرد، یک حرکت نمایشی و عملیات رسانه‌ای است.
به همین دلیل هم در روزهای گذشته رایزنی‌های دیپلماتیک برای یافتن راه‌حلی به منظور تلطیف و رقیق کردن رویه اجرایی این مصوبه با کلیدواژه غیر الزام‌آور بودن آن از سوی برخی دولت‌های اروپایی به جریان افتاده و بسیاری از کشورهای مهم ازجمله آلمان و سیاستمداران آن از موانع حقوقی اجرای این مصوبه نیز سخن به میان آورده و تلاش کرده‌اند سطح حساسیت و واکنش تهران را بسنجند و تقلیل دهند.
اما چرا اروپا قادر نیست این مصوبه را اجرایی و آثار آن را متحمل شود. در واقع تروریستی نامیدن سپاه به معنای آن است که نیروهای نظامی اروپا هرکجا با نیروهای سپاه مواجه شوند، موظف به برخورد و درگیر شدن با آن‌ها هستند، اتفاقی که حتی خیال و گمان آن‌هم برای نیروهای اروپایی ممکن نیست و عملاً حضور اروپایی‌ها را در منطقه‌ای که در تسلط و اشراف کامل ایران و سپاه قرار دارد با چالش و مانعی سخت روبه‌رو می‌کند.
ولو به گمان درگیر شدن و بروز تنش هم این اتفاق چنان بحران امنیتی را به وجود می‌آورد که تنش ناشی از آن تمامی ابزارهای مالی و اقتصادی جهان را متأثر خواهد کرد و اقدامات ممکن و محتمل از سوی ایران ازجمله ایجاد محدودیت در خلیج‌فارس و تنگه هرمز، اقدامات ایذایی متقابل، درگیری در فرامرزها، تغییر سیاست‌های هسته‌ای و ... از توان تحمل اقتصاد دچار بحران اروپا خارج است.
اما اقدام متقابل مجلس ایران در برابر مصوبه پارلمان اروپا به لحاظ حقوقی و سیاسی چه آثاری دارد و چرا مهم است؟

گام نخست در اقدام متقابل
اسماعیل کوثری در پاسخ به این پرسش می‌گوید: اهمیت اقدام متقابل مجلس ایران ازآن‌رو است که کشورهای اروپایی متوجه خواهند شد ازاین‌پس هر اقدام آن‌ها با واکنش متقابل و پاسخ جدی مواجه خواهد شد و نمایندگان دولت را موظف خواهند کرد اقدامات گام‌به‌گام متقابل را اجرایی کند که در این مورد نخستین قدم، تروریستی قلمداد کردن نیروهای نظامی اروپا و بالتبع ایجاد محدودیت برای حضور آن‌ها در منطقه ماست.
نماینده مردم تهران با یادآوری اینکه سازمان ملل مقررات و آیین‌نامه‌ها و کنوانسیون‌هایی دارد و کشورها نمی‌توانند خارج از آن عمل کنند، افزود: سپاه نیروی نظامی و دفاعی رسمی ایران به‌عنوان یک کشور مستقل است و در قانون اساسی ما جایگاه و مأموریت او تعیین شده و عملکردی شفاف دارد، بودجه معین و پرسنل و کادر رسمی دارد، گروهی نیست که مقطعی عمل کند و کسی بتواند آن را تروریستی بداند، بنابراین مصوبه پارلمان اروپا ارزش حقوقی ندارد.
سپاه در این چند دهه نیازمند خارج نبوده و همه تحریم‌ها موجب شده خودش را تثبیت و اثبات کند. وی تأکید می‌کند این اقدام شروع یک مخاصمه آشکار و علنی است که بی‌پاسخ نخواهد ماند و ما منتظر تصمیم شورای اروپا هستیم تا این خطا را اصلاح کند، در غیر این صورت گام‌های محکم و پاسخ‌های متناسبی از سوی مجلس طراحی‌شده و به جریان خواهد افتاد.

خبرنگار: آرش خلیل‌خانه